Kyoto, được mệnh danh là “Thành phố của những ngôi đền” có lẽ đã nằm trong danh sách các điểm đến không thể bỏ qua của bạn vì nhiều lý do. Bạn có thể muốn chiêm ngưỡng Chùa Vàng, Kinkaku-ji, tòa kiến trúc lấp lánh vàng – một tuyên ngôn xa hoa đầy kiêu hãnh. Có thể bạn mong nhìn thấy maiko tại khu phố geisha lịch sử Gion hoặc đắm mình trong rừng tre xanh mát của Arashiyama. Nhưng đừng bỏ qua nền văn hóa ẩm thực phong phú của Kyoto, nơi nổi tiếng với những món ăn chất lượng cao và đặc sản địa phương độc đáo, từ những bữa tiệc kaiseki ryori cầu kỳ đến ly trà xanh đơn giản.
Lợi thế từng là nơi ở của hoàng đế trong gần 400 năm vẫn tiếp tục hiện diện trong nền ẩm thực giàu có của Kyoto ngày nay. Dưới đây là một số nét nổi bật của ẩm thực cổ xưa và không ngừng phát triển của Kyoto.
1) Yudofu (Đậu phụ nấu kiểu Nhật)
Không món ăn nào biểu trưng cho Kyoto tốt hơn yudofu. Món này chỉ gồm đậu phụ, nước, rong biển konbu và nước chấm. Rong biển được đặt dưới đáy nồi, sau đó thêm đậu phụ và nước rồi đun nóng. Đậu phụ được vớt ra và ăn kèm với nước chấm, thường là nước sốt ponzu có giấm đậu nành.
Yudofu ra đời tại Kyoto từ shojin ryori, nền ẩm thực chay xuất phát từ những quy tắc ăn kiêng của các tu sĩ Phật giáo. Những nhà hàng chuyên về yudofu đã mở gần chùa Nanzenji vào khoảng năm 1635 và một số vẫn còn tồn tại cho đến ngày nay.
2) Hamo (Lươn biển)
Hamo – loài lươn biển với răng sắc nhọn – có thể là một thử thách không dễ chịu gì đối với nhiều người. Dọc theo thân mình thon dài của chúng là những chiếc xương nhỏ. Để chế biến món này, các đầu bếp phải rạch nửa thân thịt với 24 đường cắt mỗi đoạn dài 3cm. Hamo có thể được luộc hoặc nướng, chiên giòn, hoặc thậm chí chế biến thành món shabu-shabu hay hầm lẩu nabe. Hamo luộc lạnh ăn kèm với sốt ume (mận) chua rất được ưa chuộng vào mùa hè.
Bản tính lươn dữ dội như chính hàm răng sắc nhọn của chúng và người ta kể rằng hamo có thể cắn ngón tay đầu bếp ngay cả sau khi đã bị cắt cổ. Chính sức sống mãnh liệt này đã khiến hamo trở thành một phần văn hóa của Kyoto – đủ mạnh để tồn tại qua hành trình dài và chầm chậm đến thành phố không giáp biển trong thời kỳ hoàng kim.
3) Tsukemono (Dưa chua Nhật Bản)
Từ lâu, rất lâu trước khi chiếc tủ lạnh đầu tiên được tạo ra, Nhật Bản đã bảo quản rau củ bằng cách ngâm chua rau trong muối. Khi Kyoto trở thành thủ đô của đất nước vào năm 794, nhiều sản vật từ khắp Nhật Bản được mang đến Kyoto và triều đình. Những nghệ nhân địa phương đã tìm cách cải thiện các sản phẩm này, từ đó tạo ra một loạt các mặt hàng thủ công Kyoto, trong đó có tsukemono.
Ba loại dưa chua được xem là nổi bật nhất ở Kyoto gồm: shibazuke, senmaizuke và sugukizuke. Shibazuke là sự pha trộn của vị giòn, thơm của dưa leo và cà tím băm nhỏ ngâm cùng lá shiso (tía tô). Lá shiso nhuộm các thành phần thành màu hồng tím.
Senmaizuke, nghĩa đen là “dưa ngàn lát,” được làm từ củ cải tròn lớn Shogoin, cắt thành lát mỏng chỉ một milimet và ngâm cùng rong biển konbu. Sugukizuke sử dụng loại củ cải khác gọi là sugukina. Việc sản xuất loại củ cải nhỏ, đầu tròn, lá dài này đã được kiểm soát nghiêm ngặt trong hơn một thế kỷ – giới hạn trong khu vực quanh đền Kamigamo. Quá trình lên men làm dịu đi vị chua tự nhiên của rau, mang đến vị chua thanh mát.
4) Matcha
Là quê hương của trà đạo, Kyoto là nơi tuyệt vời để thưởng thức matcha. Nhiều quán trà nằm trong khuôn viên các ngôi chùa hoặc khu du lịch có thể phục vụ bạn một tách trà xanh sủi bọt – có hoặc không có nghi lễ trà đạo. Matcha là loại trà xanh cao cấp nhất của Nhật Bản.
Trà được làm từ lá trà trồng trong điều kiện đặc biệt, sau đó sấy khô và nghiền một cách cẩn thận để tăng cường màu sắc, hương vị, mùi thơm và giá trị dinh dưỡng. Tất cả những điều này làm cho việc uống matcha trở thành một trải nghiệm giác quan. Matcha cũng rất ngon khi được biến tấu thành nhiều món hiện đại tại Kyoto, như kem tươi, bánh ngọt, bánh quy và bánh nướng giòn.
5) Yatsuhashi
Yatsuhashi là món ngọt phổ biến nhất của những du khách đặt chân đến Kyoto. Món này được làm từ bột gạo, đường và quế Nhật Bản gọi là nikki. Hỗn hợp được hấp, trải mỏng thành hình nửa ống và nướng để tạo ra những chiếc bánh giòn, hơi cứng có hình dáng như các viên ngói nâu nhỏ.
Nama-yatsuhashi
Loại yatsuhashi này đã có từ năm 1689. Vào những năm 1960, một phiên bản mới, gọi là nama-yatsuhashi (yatsuhashi tươi) đã được tạo ra. Với loại này, yatsuhashi không được nướng lên. Bột mềm được cắt thành hình vuông và gấp lại thành hình tam giác với nhân đậu ngọt bên trong. Ngoài hương vị quế truyền thống, còn có các loại vị matcha, mè và biến tấu hiện đại hơn như sô cô la và chuối. Đối với những người không thích nhân đậu – dù là loại nào – cũng có thể mua loại chỉ có lớp vỏ.
Câu hỏi thường gặp về ẩm thực ở Kyoto
Những món ăn nào nhất định phải thử ở Kyoto?
Thưởng thức sự tinh tế của ẩm thực Kaiseki nổi tiếng ở Kyoto, húp một bát mì ramen thơm ngon và đậm đà, hoặc thỏa mãn vị giác với các món wagashi – bánh ngọt truyền thống.
Có thể tìm sushi ngon nhất ở đâu tại Kyoto?
Hãy đến chợ Nishiki để chọn lựa sushi tươi ngon hoặc ghé thăm một trong những nhà hàng sushi ở khu phố Pontocho để trải nghiệm ẩm thực đích thực.
Những món ăn đường phố nào nên thử ở Kyoto?
Đừng bỏ lỡ món Takoyaki giòn ngon, bánh xèo okonomiyaki hấp dẫn hoặc xiên mitarashi dango ngọt dẻo khi bạn khám phá những con phố nhộn nhịp ở Kyoto.
Làm thế nào để trải nghiệm một buổi trà đạo truyền thống ở Kyoto?
Tham gia vào thế giới trà đạo thanh bình của Nhật Bản bằng cách tham dự một buổi trà đạo tại một trong nhiều quán trà ở Kyoto.
Có thể tìm thấy nhà hàng đạt sao Michelin ở Kyoto không?
Chắc chắn! Kyoto có nhiều nhà hàng đạt sao Michelin, bao gồm Kikunoi và Hyotei nổi tiếng, nơi bạn có thể thưởng thức ẩm thực Nhật Bản tinh tế do các đầu bếp hàng đầu chuẩn bị.
Làm thế nào để trải nghiệm tốt nhất ẩm thực Kyoto?
Tham gia vào cuộc hành trình ẩm thực qua Kyoto bằng cách thử nhiều món ăn tại các chợ địa phương, nhà hàng truyền thống và quán ăn ẩn mình để thực sự đắm chìm trong văn hóa ẩm thực đa dạng và phong phú của thành phố lịch sử này. Từ rượu sake Nhật Bản được làm từ nguồn nước tinh khiết của Kyoto đến sushi saba (sushi Kyoto truyền thống), nền ẩm thực Kyoto mang đến nhiều món đặc sản độc đáo của cố đô Nhật Bản.
Ẩm thực Kyoto chịu ảnh hưởng từ các yếu tố môi trường như vị trí địa lý, địa hình và nguồn nước ngọt dồi dào. Lịch sử lâu đời của Kyoto với tư cách là thủ đô Nhật Bản cho đến thời Minh Trị Duy Tân cũng đã thấm vào văn hóa ẩm thực nơi đây, biến Kyoto thành điểm đến tuyệt vời để trải nghiệm văn hóa truyền thống Nhật Bản. Với kiến thức về những món ăn nên thử ở trên cùng những điểm nhấn trong văn hóa ẩm thực của tỉnh Kyoto, bạn có thể tận hưởng trọn vẹn chuyến đi của mình đến thành phố này rồi đấy.
